Opracowanie ma na celu identyfikację dynamicznej przyczynowości zachodzącej pomiędzy wielkością produkcji rolnej w Polsce a eksportem towarów rolno-spożywczych. Identyfikacja wielkości i kierunku wpływu wskazanych zmiennych może posłużyć do kształtowania polityki gospodarczej. Badanie obejmuje lata 1991—2013 i opiera się na danych FAO; zastosowano w nim metodologię VAR (wektorowej autoregresji). Dokonano m.in. analizy funkcji odpowiedzi na impuls oraz dekompozycji wariancji błędów prognoz zmiennych modelu VAR.
Wyniki badania wskazują, z jednej strony, że produkcja rolna w Polsce jest kształtowana zarówno przez opóźnienia własne, jak i opóźnienia eksportu. Z drugiej strony, eksport rolno-spożywczy pozostaje głównie pod wpływem własnej tendencji rozwojowej. Oznacza to, że w modelu VAR eksport należy postrzegać jako czynnik priorytetowy („bardziej egzogeniczny”).
model VAR, kointegracja, produkcja rolna, eksport rolno- -spożywczy
C32, C39, N50, Q17
Agarwala, R. (1983). Price Distortions and Growth in Developing Countries. Washington DC: World Bank.
Balassa, B. (1978). Exports and economic growth: further evidence. Journal of Development Economics, 5(2), 181—189.
Bernanke, B. S. (1986). Alternative Explanations for the Money-Income Correlation. W: K. Brunner, A. Meltzer (red.), Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy, 25. Amsterdam: North-Holland.
Blanchard, O., Watson, M. W. (1986). Are Business Cycles All Alike? W: R. J. Gordon (red.), The American Business Cycle: Continuity and Change. Chicago: University of Chicago Press.
Box, G. E. P., Jenkins, G. M. (1970). Time Series Analysis: Forecasting and Control. San Francisco: Holden-Day.
Carlin, W., Glyn, A., van Reenen, J. (1997). Quantifying a Dangerous Obsession? Competitiveness and Export Performance in an OECD Panel Industries. London: CEPR.
Charemza, W. W., Deadman, D. A. (1992). New Directions in Econometric Practice. Hants: Edward Elgar.
Chen, H. (2009). A Literature Review on the Relationship between Foreign Trade and Economic Growth. International Journal of Economics and Finance, 1(1), 127—130.
De Melo, J., Robinson, S. (1990). Productivity and Externalities, Models of Export-Led Growth. Washington DC: World Bank.
Enders, W. (1995). Applied Econometric Time Series. New York: John Wiley & Sons.
Engle, R. F., Granger, C. W. J. (1987). Co-integration and error correction: representation, estimation and testing. Econometrica, 55, 251—276.
Granger, C. W. J. (1991). Developments in the study of cointegrated economic variables. W: R. F. Engle, C. W. J. Granger, Long-Run Economic Relationship, Readings in Cointegration. Oxford: Oxford University Press.
Gurgul, H., Lach, Ł. (2010). International Trade and Economic Growth in the Polish Economy. Operations Research and Decisions, 20(3—4), 5—29.
Helpman, E., Krugman, P. (1985). Market Structure and Foreign Trade. Cambridge MA: Cambridge MIT Press.
Herzer, D., Nowak-Lehnmann, F. D. (2006). What does export diversification do for growth? An econometric analysis. Applied Economics, 38, 1825—1838.
Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 231—254.
Johansen, S. (1995). Likelihood-based Inference in Cointegrated Vector Auto-regressive Models. New York: Oxford University Press.
Johnson, H. G. (2013). International Trade and Economic Growth (Collected Works of Harry Johnson) Studies in Pure Theory. New York: Routledge.
Kusideł, E. (2000). Modele wektorowo-autoregresyjne VAR. Metodologia i zastosowania. Łódź: Absolwent.
Kwiatkowski, D., Phillips, P. C. B., Schmidt, P., Shin, Y. (1992). Testing the Null Hypothesis of Stationarity against the Alternative of a Unit Root. Journal of Econometrics, 54, 159—178.
McAdam, P. (1998). A pedagogical note on the long run of macroeconomic models. Kent: University of Kent.
Meeusen, W., Rayp, G. (2000). Patents and Trademarks as Indication of International Competitiveness. W: P. Buigues, A. Jacquemin, J. F. Marchipont (red.), Competitiveness and Value of intangible Assets. Cheltenham: Edward Elgar.
Morley, B., Morgan, W. (2008). Causality between Exports, Productivity and Financial Support in European Union Agriculture. Regional Studies, 42(2), 189—198.
van den Berg, H., Lewer, J. J. (2007). International Trade and Economic Growth. New York: M. E. Sharpe.
Wziątek-Kubiak, A. (1994). Orientacja proeksportowa a selektywna polityka przemysłowa. Warszawa: Poltext.
Xiao, Q., Reed, M. (2007). Export and production growth: evidence from three major wheat exporters of Australia, Canada and the United States. Applied Economics, 39(1), 309—319.
